Praten met getraumatiseerde kinderen? ‘Ja, maar leer ze eerst hoe ze hun lichaam kunnen kalmeren’, zegt de Nederlands-Amerikaanse psychiater Dr. Bessel van der Kolk (73). 

In het boek Traumasporen stelt hij het onbegrijpelijk te vinden dat aanraking, beweging en verbeeldingskracht uit de meeste therapieën zijn verbannen. Het zijn precies die elementen die getraumatiseerde kinderen helpen om zich weer veilig te voelen.
Het is de bijwerking van de angst voor pedofiele uitwassen en andere seksueel getinte gedragingen, waardoor sommige therapeuten zelfs een videocamera in hun behandelkamer laten installeren om beschermd te zijn tegen (valse) aanklachten. Hoe kan een bange therapeut een bang kind helpen?
Kinderen die getergd, getreiterd en mishandeld zijn geweest, moeten in hun hersenen een onhandig maar basaal patroon zien te vervangen.

 

Ons reptielenbrein kent maar drie opties: vechten, vluchten of verstijven (bevriezen). Een chronische stressreactie van zo’n kind maakt dat ze geen onderscheid meer kunnen maken tussen reëel en denkbeeldig gevaar. Onderhandelen en/of om hulp vragen of roepen is in het verbale deel van hun brein afgeknepen. Getraumatiseerde emoties komen dan tot uiting middels buikpijn, misselijkheid of paniekaanvallen. De therapeut kan zo’n innerlijke onveiligheid vaak herstellen door speelse oefeningen als springen op een trampoline of het balanceren op een evenwichtsbalk. En door troostende aanrakingen, een knuffel, een schouderklopje, allemaal dingen die het overvoerde brein kunnen kalmeren. Net als spelletjes, theater maken, samen zingen of muziek maken. Vechtsporten als karate en judo leren kinderen dat ze controle kunnen hebben over hun lijf en zichzelf kunnen verdedigen. Daar worden ze minder angstig van. Yoga en Tai Chi, mindfulness en sensomotorische therapie (waarbij de zintuigen door allerlei spelletjes en beweging worden geactiveerd) zijn andere manieren om in een veilige omgeving te voelen wat er gebeurt in hun lijf. Het is onbegrijpelijk dat er op de subsidie voor juist die activiteiten beknibbeld wordt.